م امید

مهدی اخوان ثالث

مهدی اخوان ثالث ( اسفند ۱۳۰۷، مشهد - ۴ شهریور ۱۳۶۹، تهران) شاعر و

موسیقی‌ پووه ایرانی است. تخلص وی در اشعارش « م. امید » بود.

اخوان ثالث در شعر کلاسیک ایران توانمند بود. وی به شعر نو گرایید و آثاری

دلپذیر در هر دو نوع شعرش به جای نهاده‌است.همچنین او آشنا به نوازندگی

سه ‌تار و مقام‌های موسیقیایی بوده‌است.


پدر او که علی نام داشت ، یکی از سه برادری بود که با انقلاب کبیر شوروی

به ایران آمد و شناسنامه گرفت، از این رو آنان نام خانوادگیشان را اخوان ثالث

به معنی برادران سه‌گانه گذاشتند.


مهدی اخوان ثالث در سال ۱۳۰۷ در توس نو مشهد چشم به جهان گشود.

در مشهد تا دوره متوسطه ادامه تحصیل داد.

از نوجوانی به شاعری روی آورد و در آغاز قالب شعر کهن را برگزید.

در سال ۱۳۲۶ دوره هنرستان مشهد رشته آهنگری را به پایان برد و همان جا

در همین رشته آغاز به کار کرد.در آغاز دهه ی بیست زندگیش به تهران آمد و

پیشهٔ آموزگاری را برگزید.

اخوان چند بار به زندان افتاد و یک بار نیز به حومه کاشان تبعید شد.

در سال ۱۳۲۹ بادختر عمویش ایران اخوان ثالث ازدواج کرد.

در سال ۱۳۳۳ برای بار چندم به اتهام سیاسی زندانی شد.

پس از آزادی از زندان در۱۳۳۶به کار در رادیو پرداخت و مدتی بعد به تلویزیون

خوزستان منتقل شد.

درسال۱۳۵۳از خوزستان به تهران بازگشت واین بار در رادیو و تلویزیون ملی

ایران به کار پرداخت.

در سال ۱۳۵۶ در دانشگاه های تهران ، ملی و تربیت معلم به ‌تدریس شعر

سامانی و معاصر روی آورد.

درسال۱۳۶۰بدون حقوق وبا محرومیت از تمام مشاغل دولتی بازنشسته شد

در سال ۱۳۶۹به دعوت خانه فرهنگ آلمان برای برگزاری شب شعری ازتاریخ

۴ تا ۷ آوریل برای اولین بار به خارج رفت وسرانجام چند ماهی پس از بازگشت

از سفر در شهریور ماه جان سپرد. طبق وصیت وی در توس در کنار آرامگاه

فردوسی به خاک سپرده شد. از او ۴ فرزند به‌جای مانده است.

مهدی اخوان ثالث نخستین دفتر شعرش را با عنوان ارغنون در سال ۱۳۳۰

منتشر کرد.

اگرچه اخوان در دهه بیست فعالیت شعری خود را آغاز کرد،اما تا زمان انتشار

سومین دفترشعرش، زمستان، در سال ۱۳۳۶،در محافل ادبی آن زمان شهرت

چندانی نداشت.


با اینکه نخست به سیاست گرایش داشت ولی پس از رویداد ۲۸ مرداد از

سیاست تا مدتی روی گرداند. چندی بعد با نیما یوشیج و شیوهٔ سرایندگی

او آشنا شد. شاهکار اخوان ثالث شعر زمستان است.



سبک‌شناسی

مهارت اخوان در شعر حماسی است. او درونمایه‌های حماسی را در شعرش

به کار میگیرد و جنبه‌هایی ازاین درونمایه‌ها را به استعاره و نماد مزین میکند.

به گفته برخی از منتقدان، تصویری که از م. امید در ذهن بسیاری به جا مانده

این است که او از نظر شعری به نوعی نبوت و پیام‌ آوری روی آورده و از نظر

عقیدتی آمیزه‌ای از تاریخ ایران باستان و آراء عدالت‌خواهانه پدید آورده‌است

و در این راه گاه ایران‌دوستی او جنبه نوادپرستانه پیدا کرده‌است.

اما اخوان این موضوع را قبول نداشت و در این باره گفته‌است: «من به گذشته

و تاریخ ایران نظر دارم. من عقده عدالت دارم ، هر کس قافیه را می‌شناسد ،

عقده عدالت دارد ، قافیه دو کفه ترازو است که خواستار عدل است ، گهگاه

فریادی و خشمی نیز داشته‌ام. »


شعرهای اخوان در دهه های۱۳۳۰و۱۳۴۰شمسی روزنه هنری تحولات فکری

و اجتماعی زمان بود وبسیاری از جوانان روشنفکر و هنرمند آن روزگار باشعر

های اوبه نگرش تازه‌ای از زندگی رسیدند.مهدی اخوان ثالث برشاعران معاصر

ایرانی تاثیری عمیق دارد.

هنر او در ترکیب شعر کهن و سبک نیمایی و سوگ او برگذشته مجموعه‌ای

به وجود آورد که خاص او بود و اثری عمیق در هم‌نسلان او و نسل‌های بعد

گذاشت.

اخوان ثالث چند ماه پس از بازگشت از خانه فرهنگ آلمان در در چهارم شهریور

ماه سال ۱۳۶۹ در تهران جان سپرد. وی در توس در کنار آرامگاه فردوسی به

خاک سپرده شد.